btw-plicht voor een vereniging zonder winstoogmerk: sport en spel?
De btw-plicht voor een vereniging zonder winstoogmerk (vzw) is een complex en vaak onderschat aspect van de fiscaliteit. In veel gevallen is een vzw vrijgesteld van btw, maar zodra zij belastbare handelingen verricht, kan ze als gemengde btw-plichtige worden beschouwd. Dit betekent dat de vzw btw moet aanrekenen op belaste activiteiten, terwijl vrijgestelde activiteiten buiten de btw-heffing vallen. Het correct toepassen van de gemengde btw-plicht is cruciaal om te voldoen aan de boekhoudkundige en fiscale verplichtingen.
Belangeloos doel
Een vzw moet een belangeloos doel nastreven. Dit betekent dat de doelstellingen gericht zijn op het algemeen belang of een maatschappelijk nut, zoals sport, cultuur, opleiding of natuurbescherming. Er mag geen sprake zijn van winstoogmerk of persoonlijke financiële verrijking van de betrokkenen.
De financiën van een vzw zijn doorgaans afkomstig uit niet-commerciële inkomsten zoals subsidies, giften of lidgelden. Commerciële inkomsten worden vaak gebruikt om extra middelen te genereren voor de realisatie van het belangeloze doel. Bij frequente commerciële activiteiten die omzet genereren, kan echter het fiscale regime van de vzw wijzigen.
Zo geniet een vzw van een btw-vrijstelling voor maximaal vier occasionele evenementen per jaar, zoals koekjesverkopen, spaghetti-avonden of fuiven. Elk evenement mag maximaal drie opeenvolgende dagen duren en mag geen concurrentieverstoring veroorzaken. Meer details hierover vindt u op onze blog Evenementen organiseren zonder btw.
Economische activiteiten
Een vzw kan btw-plichtig worden als zij regelmatig economische activiteiten uitvoert, zoals het leveren van goederen of het verlenen van diensten. Dit geldt ongeacht of deze activiteiten met of zonder winstoogmerk plaatsvinden. In dat geval is de vzw verplicht om:
- Periodieke btw-aangiften in te dienen;
- Btw af te dragen over de belaste activiteiten.
Volgens de btw-wetgeving omvat een "economische activiteit" alle handelingen waarbij goederen of diensten tegen vergoeding worden geleverd met als doel een duurzame opbrengst te verkrijgen. Fuiven, mosselsouper of wafelverkoop zijn hier voorbeelden van. Het doet er niet toe of deze activiteiten nu hoofdzakelijk of aanvullend zijn.
Een vzw moet btw aanrekenen als de handeling ‘onder bezwarende titel’ wordt uitgevoerd. Dit houdt in dat er een rechtstreeks verband moet zijn tussen het geleverde goed of de dienst en de tegenprestatie, waarbij deze tegenprestatie de werkelijke waarde dekt. Indien het lidgeld rechtstreeks verband houdt met de diensten van de vzw, moet in principe btw worden aangerekend. Vzw’s die actief zijn in sport, onderwijs of cultuur komen meestal in aanmerking voor een btw-vrijstelling op de lidgelden.
Praktisch voorbeeld
Een sportvereniging met een cafetaria biedt een goed voorbeeld van de toepassing van het btw-regime. De lidgelden van de sportclub zijn vrijgesteld van btw, omdat ze onder het belangeloos doel vallen. De uitbating van de cafetaria wordt echter beschouwd als een commerciële activiteit. Hierdoor is de verkoop van spijzen en dranken in de cafetaria onderworpen aan btw.
Miscalculatie?
Wanneer een vzw geen of onvoldoende btw afdraagt, kan dit leiden tot aanzienlijke naheffingen. In bepaalde gevallen kunnen bestuurders hiervoor hoofdelijk aansprakelijk worden gesteld.
Bij een fiscale controle kan de fiscus doorgaans tot drie jaar terug in de boekhouding kijken. Indien er aanwijzingen zijn van fraude, kan de controle zich uitbreiden tot tien jaar. Meer hierover leest u in onze blog Niet-betaling btw: hoe een bestuurder lijden kan.
Conclusie
Het correct toepassen van het btw-regime is essentieel voor vzw’s, vooral als zij zowel vrijgestelde als belaste activiteiten uitvoeren. Fouten in de btw-behandeling kunnen leiden tot hoge naheffingen en aansprakelijkheid voor de bestuurders. Een zorgvuldige administratie en opvolging van fiscale verplichtingen zijn daarom van groot belang.
Laat u als bestuur van een vzw goed adviseren en begeleiden door gespecialiseerde accountants of belastingadviseurs om fiscale risico’s te vermijden en volledig te voldoen aan de regelgeving.
U zit met vragen? aternio adviseert non-profit organisaties op fiscaal en boekhoudkundig vlak.
Volg aternio op LinkedIn voor meer finance, tax & legal nieuws.