Zorgvolmacht: om te leven zonder zorgen

De zorgvolmacht is in het leven geroepen met ingang vanaf 1 september 2014 toch blijft het een relatief onbekend iets. Het principe is dat uw vermogen wordt beheerd volgens uw eigen visie, ook al bent u niet meer bekwaam om dit beheer zelf ter harte te nemen.

We lichten de principes van de zorgvolmacht even toe.

1. Wat is een zorgvolmacht?

Een zorgvolmacht is een buitengerechtelijke bescherming waarbij u door middel van een lastgeving het beheer van uw goederen toevertrouwd aan één of meerdere personen (“lasthebbers”), voor het geval u later niet meer in staat bent om het beheer van uw goederen zelf ter harte te nemen. Deze lasthebber zal steeds in uw naam en voor uw rekening moeten handelen, en daarbij moet uiteraard het principe van de goede huisvader gerespecteerd worden.

Let wel, een zorgvolmacht is enkel mogelijk met betrekking tot materiële aspecten van uw vermogen (roerende en/of onroerende goederen); het is niet mogelijk om persoonsgebonden aangelegenheden (bijvoorbeeld medische beslissingen) te regelen.

De lastgeving kan onmiddellijk in werking treden (bijvoorbeeld wanneer fysieke verplaatsingen noodzakelijk, maar jammer genoeg onmogelijk, blijken); maar het is ook mogelijk om deze pas te laten activeren op het moment dat u wilsonbekwaam wordt. Het beoordelen van die wilsonbekwaamheid gebeurt dan bij voorkeur door de behandelende arts, al dan niet in samenspraak met de lasthebber(s). Dit laatste staat echter niet in de weg dat u ook zelf criteria om uw eigen onbekwaamheid te beoordelen kan opnemen in de lastgeving.

2. Hoe stel ik een zorgvolmacht op?

De zorgvolmacht kan zowel onderhands als notarieel opgesteld worden. Voorwaarde is wel dat de lastgever wilsbekwaam is op het moment van het opmaken van de volmacht.

Het is belangrijk om in de zorgvolmacht zo duidelijk mogelijke instructies en richtlijnen over het beheer van uw goederen op te nemen. Daarbij kan een gedetailleerde lijst gemaakt worden van hoe u het beheer ziet, bijvoorbeeld:voor bepaalde zaken kan u strengere regelingen opnemen, voor andere zaken kan u een extra controle (voorlegging aan andere lasthebber, notaris,…) inbouwen.

Het is een vaak voorkomende bekommernis van de lasthebber om, wanneer het allemaal niet meer zo makkelijk is, toch zo lang mogelijk thuis te kunnen blijven wonen en thuis verzorgd worden. Ook dergelijke zaken kunnen opgenomen worden in de zorgvolmacht.

Wanneer er meerdere lasthebbers zijn opgenomen, is het bovendien van belang om ook hun onderlinge bevoegdheden te regelen (afzonderlijk optreden of gezamenlijk).

Let wel: wanneer de zorgvolmacht bedoeld is om eventueel over te gaan tot verkoop van onroerende goederen, zal wel een notariële lastgeving vereist zijn.

3. Tijdelijke wilsonbekwaamheid?

Wanneer een “preventieve” zorgvolmacht werd opgesteld (lees: de volmacht heeft geen onmiddellijke uitwerking), zal deze in werking treden wanneer de lastgever wilsonbekwaam wordt. Deze toestand kan echter tijdelijk zijn, denk daarbij aan een kunstmatige coma na een ernstige ingreep. Deze situatie kan echter opnieuw beter worden, waardoor de lastgever terug volledig bekwaam wordt. Op dat moment zal de lastgeving dan ook van rechtswege stoppen/onderbreken.

4. Formaliteiten

Zoals gemeld dient de lastgeving te gebeuren door middel van een geschrift, al dan niet notarieel opgesteld. Dit geschrift moet opgesteld worden vooraleer de wilsonbekwaamheid intreedt.

Belangrijk om te weten is enkel de zorgvolmacht die vóór de onbekwaamheid werd geregistreerd bij het CRL (Centraal Register van Lastgevingsovereenkomsten), blijft doorwerken nadat de wilsonbekwaamheid is ingetreden.

5. Herroepbaar?

Zolang u als lastgever wilsbekwaam bent, kan u de zorgvolmacht uiteraard nog herroepen of aanpassen.

6. Controle

Bij de gerechtelijke bescherming is er een voorafgaandelijke toetsing door de vrederechter; dit is er niet bij de zorgvolmacht. Maar vaak wordt de vrederechter wel in kennis gesteld van de wilsonbekwaamheid. De vrederechter kan in dat geval, om soms zelfs ook ambtshalve, de uitvoering van de zorgvolmacht beoordelen. Bovendien kan iedere belanghebbende de rechtbank aanzoeken om de lastgeving te beoordelen. Wanneer er dan wordt geoordeeld dat de belangen van de lastgever geschaad zijn, kan er een gerechtelijke bescherming (bewindvoerder,..) worden ingesteld.

De zorgvolmacht is een instrument waar u dankbaar gebruik kan van maken. De adviseurs van aternio begeleiden u graag bij het opstellen van dergelijke lastgeving.

Volg aternio op LinkedIn voor meer finance, tax & legal nieuws.