De Vlaamse Publiciteitsverordening: nieuwe spelregels vanaf 2024

Heeft u ooit overwogen om reclame te maken langs de openbare weg voor uw bedrijf of vereniging? Dan moet u zeker deze blogpost lezen. Vanaf 1 januari 2024 is de nieuwe Vlaamse Publiciteitsverordening van kracht. Deze verordening brengt frisse veranderingen aan in de verouderde regels uit de jaren '30 en '50 met betrekking tot reclame langs de openbare weg. De Vlaamse Regering heeft twee belangrijke doelen voor ogen: het bevorderen van goede ruimtelijke ordening en het waarborgen van verkeersveiligheid.

Toepassingsgebied

De Publiciteitsverordening is van toepassing op het plaatsen of aanbrengen van publiciteitsinrichtingen waarvan de boodschap duidelijk zichtbaar is vanaf de openbare weg en waarvoor een omgevingsvergunning of meldingsakte vereist is. In tegenstelling tot de oude regelgeving die niet overal gold, geldt deze verordening langs alle openbare wegen.

Maar wat is nu precies een ‘publiciteitsinrichting’? Een publiciteitsinrichting is elk visueel middel en constructie met als doel om een publiciteitsboodschap op een vaste plaats kenbaar te maken aan het publiek. Denk aan opvallende houten borden van lokale jeugdbewegingen die hun aankomende evenementen aankondigen, het iconische ‘M’-logo dat u naar de dichtstbijzijnde McDonald's leidt, maar ook de borden langs snelwegen die oproepen tot veilig rijgedrag. 

Of iets als publiciteitsinrichting wordt beschouwd, hangt af van de finaliteit van de inrichting en de boodschap. Dit wordt het best geïllustreerd met het voorbeeld van verlichting bovenop een werfkraan. Als de kraan wordt gebruikt voor werkzaamheden op de bouwplaats, valt dit niet onder de verordening. Maar als de kraan wordt ingezet als publiciteit voor bijvoorbeeld het bedrijf op de bouwplaats, dan wel.

Waar moet u op letten?

De verordening vereist dat eerst wordt beoordeeld of een handeling onder het toepassingsgebied valt. Als dat het geval is, moeten bij de beoordeling van een vergunningsaanvraag of melding de algemene vereisten uit de verordening worden overwogen. Deze zijn van toepassing ongeacht de aard van de publiciteitsinrichting of de boodschap. Vervolgens moeten de bepalingen voor ‘zaakgebonden publiciteitsinrichtingen’ of 'niet-zaakgebonden publiciteitsinrichtingen' worden toegepast, afhankelijk van de aard van de boodschap. Als aan alle voorwaarden is voldaan, kan in principe een vergunning worden verleend.

Algemene verplichtingen

Publiciteit die onder het toepassingsgebied valt, moet voldoen aan algemene verplichtingen. Enkele voorbeelden zijn:

• De publiciteitsboodschap mag de verkeersveiligheid niet schaden en de zichtbaarheid van verkeerssignalisatie niet belemmeren. Een reclamebord langs de snelweg met een ontwerp dat lijkt op een wegaanduiding is bijvoorbeeld niet toegestaan.
• Er gelden specifieke regels voor verlichting. Publiciteitsinrichtingen mogen alleen worden verlicht als dit de weggebruiker niet verblindt, met aanpasbare helderheid afhankelijk van omgevingslicht. Knipperende of flitsende publiciteitsboodschappen zijn alleen toegestaan op wegen waar geen gemotoriseerd verkeer is toegestaan.

Opdeling naargelang de aard

Het onderscheid tussen 'zaakgebonden' en 'niet-zaakgebonden' ligt in de aard van de publiciteitsboodschap.

In het geval van een ‘zaakgebonden publiciteitsinrichting’ gaat het om publiciteitsboodschappen die gericht zijn op het identificeren, bekendmaken of promoten van een zaak, product of activiteit. Er moet dus worden gekeken naar de finaliteit en de link tussen de boodschap en de zaak op die locatie. Het begrip 'zaak' omvat een breed scala aan entiteiten, zoals bedrijven, horeca, verenigingen, en meer. 

Wat met het vroegere ‘uithangbord’ uit de oude regelgeving? Deze wordt in de nieuwe verordening onder de categorie ‘zaakgebonden publiciteitsinrichting’ geplaatst. In tegenstelling tot het begrip ‘uithangbord’ gaat het niet langer meer om de onderneming die er gevestigd is maar om de werkzaamheden en producten die op de locatie worden aangeboden of verhandeld.

Voor het plaatsen van ‘zaakgebonden publiciteitsinrichtingen’ moeten verschillende vereisten vervuld zijn. Deze vereisten zijn er om te voorkomen dat publiciteit op locatie van de zaak hinderlijk is voor de omgeving en het verkeer op de openbare weg. Zo dient een horeca-uitbater bij de plaatsing van een menubord aan de voordeur van zijn zaak rekening te houden met de afstand tot de openbare weg en de oppervlakte die het bord inneemt.

Voor 'niet-zaakgebonden publiciteitsinrichtingen' zijn andere vereisten van toepassing, waaronder het vermelden van contactgegevens. Daarnaast zijn er ook vereisten rond plaatsing en oppervlakte die in beslag wordt genomen.

Lokale vereisten

Hoewel de Publiciteitsverordening een algemeen kader biedt, kunnen gemeenten en provincies strengere voorschriften opleggen. Zij hebben 24 maanden de tijd om hun gemeentelijke stedenbouwkundige publiciteitsverordening in overeenstemming te brengen met de gewestelijke bepalingen. 

Gemeenten kunnen aanvragen voor publiciteit, die voldoen aan de verordening toch weigeren wanneer ze van mening zijn dat daar gegronde redenen voor zijn. Voor een probleemloze vergunningsaanvraag is het daarom verstandig om extra informatie in te winnen bij de gemeente.

Overgangsrecht

Heeft u onlangs reclame langs de openbare weg geplaatst die niet aan de nieuwe vereisten voldoet? Geen zorgen. Bestaande publiciteitsinrichtingen die voor de invoering van deze verordening al in overeenstemming waren met de voorgaande regels, mogen blijven staan.

Dit betekent dat als uw huidige reclame in overeenstemming was met de toen geldende normen, u geen actie hoeft te ondernemen. Maar als u plannen heeft voor toekomstige reclame-uitingen, is het verstandig om rekening te houden met de geüpdatete voorschriften om mogelijke problemen te voorkomen. Blijf op de hoogte van recente ontwikkelingen en blijf alert op eventuele veranderingen om uw reclame-inspanningen in overeenstemming te houden met de nieuwe wetgeving."

Volg aternio op LinkedIn voor meer finance, tax & legal nieuws.