Verplichte registratie in UBO-register onder nieuwe antiwitwaswet

UBO-register, zegt u?  Het betreft een nieuw antiwitwasmiddel dat ingevoerd werd door de wet van 18 september 2017. In concreto is het een register van uiteindelijk begunstigden waarin alle Belgische vennootschappen en andere juridische entiteiten informatie over de finaal begunstigden moeten registreren.

Inleiding

De wet van 18 september 2017 en het bijhorende register vloeien voort uit een Europese Antiwitwasrichtlijn van 20 mei 2015.  Onder deze richtlijn zijn EU-lidstaten verplicht om onder andere een register te creëren waarin gegevens over de uiteindelijke begunstigde van juridische entiteiten opgenomen moeten worden.

De wetgeving is gericht op het voorkomen van witwassen van geld en het strijden tegen de financiering van terrorisme.  Het trad in werking op 16 oktober 2017 en vervangt de antiwitwaswet van 1993.

Het UBO-register vormt één van de voornaamste veranderingen van de nieuwe wet.

UBO-register

Het register heeft een engelstalige naam: Ultimate Beneficial Owner register, of UBO-register. Zoals de naam impliceert is het doel van het register om up-to-date en accurate informatie te verzamelen omtrent de uiteindelijke begunstigde(n) van de verschillende juridische entiteiten.

De entiteiten, waarvan de uiteindelijke begunstigden geregistreerd moeten worden, zijn in België opgerichte vennootschappen, maar ook trusts, stichtingen en (internationale) verenigingen zonder winstoogmerk en juridische entiteiten die vergelijkbaar zijn met fiducieën of trusts.

Het Belgische UBO-register behoort tot de bevoegdheid van de Algemene Administratie van de Thesaurie van de FOD Financiën (de “Administratie van de Thesaurie”). De Administratie van de Thesaurie is vervolgens belast met de controle op de naleving van de verplichtingen.

Wie zijn de uiteindelijke begunstigden?

UBO zijn de natuurlijke personen die de uiteindelijke eigenaar zijn van of zeggenschap hebben over de entiteit.

Bij vennootschappen wordt in eerste instantie gekeken naar het aandeelhoudersbezit: de rechtstreekse of onrechtstreekse aandeelhouders die 25% of meer van de aandelen van de vennootschap bezitten. Indien dit geen uitsluitsel geeft, wordt gekeken naar de natuurlijke personen die via andere middelen (bijvoorbeeld aandeelhoudersovereenkomst) zeggenschap over de vennootschap hebben. Leidt ook dit niet tot een antwoord dan kunnen ‘hogere leidinggevenden’ beschouwd worden als uiteindelijke begunstigden.

Bij verenigingen of truststructuren is de groep van mogelijk uiteindelijke begunstigden groter. Verenigingen of stichtingen: de stichters, de bestuurders, de gemachtigde vertegenwoordigers, de personen die belast zijn met het dagelijks bestuur, de natuurlijke personen (of categorie) in wiens belang de vereniging of stichting is  opgericht, elke andere persoon die via andere middelen het uiteindelijke zeggenschap uitoefent. Trusts: de oprichter, de trustee, de begunstigde (of categorie) in wiens belang de entitieit is opgericht,  de persoon die de directe of indirecte eigenaar is of die via andere middelen het uiteindelijke zeggenschap over de fiducie of de trust uitoefent.

Het is inmiddels duidelijk dat anonimiteit smelt als sneeuw voor de zon.

Vereisten en sancties

Vennootschappen, stichtingen en verenigingen moeten toereikende, accurate en up-to-date informatie over wie hun uiteindelijke begunstigden zijn, verkrijgen, bijhouden en registreren. De registratie moet minstens de naam, geboortedatum, nationaliteit en adres van de uiteindelijke begunstigde(n) bevatten. Bij indiening voor een vennootschap moet ook de aard en omvang van het door de uiteindelijke begunstigde gehouden economisch belang, toegelicht worden.

Een bestuurder dient deze informatie binnen de maand na kennisname of wijziging elektronisch over te maken aan het UBO-register.

Bestuurders die niet voldoen aan deze vereisten binnen de vastgelegde termijn kunnen een geldboete van 50 euro tot 5.000 euro krijgen.

Gebruik door fiscus?

Er is al heel wat gezegd en geschreven over de eventuele mogelijkheid voor de fiscus om het UBO-register te consulteren.

In de memorie van toelichting bij de wet wordt duidelijk gesteld dat de fiscus het UBO-register enkel kan raadplegen voor de doeleinden van deze wet (aldus, het voorkomen van witwassen van geld en het strijden tegen de financiering van terrorisme). Echter in

In het ontwerp van Programmawet dd. 6 november 2017 werd evenwel letterlijk opgenomen dat de fiscale administratie het UBO-register zal kunnen raadplegen ‘teneinde de juiste heffing van de belasting te verzekeren’. In de finaal goedgekeurde tekst van Programmawet werd dit echter niet weerhouden. Dit heeft als gevolg dat raadpleging van het register omwille van fiscale controles niet toegelaten is.

Uitwerking

De identificatieregeling  van de uiteindelijke begunstigde en de praktische modaliteiten van het UBO-register moeten nog verder worden uitgewerkt in een koninklijk besluit. Het is op heden dus niet duidelijk op welke datum het UBO-register effectief operationeel zal worden.